شرائط قاضی منصوب

هو الحق و له الحمد

چنانچه در مطالب گذشته به صورت مفصل درباره تعریف قاضی منصوب بحث شد و گفته شد قاضی منصوب، شخصی است که توسط امام (علیه السلام) یا نائب خاصش برای امر قضاوت معین شده است.

در این مطلب به شرایط قاضی منصوب می پردازیم.

شرایط قاضی منصوب :

در کتاب لمعه برای قاضی منصوب 9 شرط گفته شده است.

شرط اول : بلوغ

شرط دوم : عقل

شرط سوم : حلال زاده بودن

که شهید اول (رضوان الله علیه) از سه شرط ابتدایی به "شرط کمال" یاد می کند.

شرط چهارم : عدالت

شرط پنجم : ایمان (شیعه دوازده اماممی)

در این جا هم مصنف این دو شرط را تحت عنوان "عدالت" بیان می کند.

شرط ششم : اهلیت فتوا دادن (مجتهد باشد)

مجتهد به کسی می گویند که سه مورد زیر در او باشد :

1- مقدمات (علوم) شش گانه را بداند (علم کلام - علم صرف - علم نحو - علم لغت - علم منطق - علم اصول)

2- اصول چهارگانه را نیز بداند (قرآن - سنت - اجماع - عقل)

3- قوه ای داشته باشد که بتواند مسائل فرعی را بر اصل رد نماید.

شرط هفتم : مرد بودن

شرط هشتم : قدرت نوشتن (چون سخت است ضبط مطالب بدون سواد مگر در پیامیر (صل الله علیه و آله)

شرط نهم : بینایی (چون باید بین دو طرف دعوا تمییز قائل شود مگر در پیامبر (علیه السلام)

نکته : برخی از فقهاء شرط هشتم و نهم را داخل در شروط قاضی منصوب ندانسته اند به دلیل این که قدرت نوشتن در حضرت محمد (صل الله علیه و آله و سلم) نبوده و همچنین بینایی هم در حضرت شعیب (علیه السلام)‌ نبوده است. و حفظ کردن باعث بی نیازی از نوشتن و همچنین گرفتن شهود نیز باعث بی نیازی از بینایی می باشد.