کتاب القضاء

مباحثی از کتاب القضا شرح لمعه

کتاب القضاء

مباحثی از کتاب القضا شرح لمعه

بایگانی
پربیننده ترین مطالب
نویسندگان

۲ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «وظایف قاضی» ثبت شده است

۲۸
مرداد

هو الحق و له الحمد


یکی از مباحث مختصری که در کتاب القضاء مطرح می شود، مبحث مکروهاتی است که مترتب بر شخص قاضی می شود و این مکروهات بدین شرح است :

1- قاضی شفاعت کند و از مستحق بخواهد که حق خود را ساقط نماید.

2- قاضی شفاعت کند و از مدعی بخواهد که ادعاء خود را باطل نماید.

3- قاضی هنگام قضاوت برای خود دربان یا حاجبی قرار دهد (تا خصمین نتوانند راحت با قاضی در ارتباط باشد.)

4- قاضی در حالتی قضاوت کند که قلبش به یکی از امور ذیل مشغول باشد :

      4-1 : قضاوت در حالت ناراحتی.

      4-2 : قضاوت در حالت گرسنگی زیاد.

      4-3 : قضاوت در حالت سیری زیاد.

      4-4 : قضاوت در حالتی که قاضی درد دارد.

      4-5 : قضاوت در حالتی که قاضی هم دارد. (1)

      4-6 : قضاوت در حالتی که قاضی غم دارد. (1)

      4-7 : قضاوت در حالت جلوگیری از دفع ادرار.

      4-8 : قضاوت در حالتجلوگیری از دفع مدفوع.

      4-9 : قضاوت در حالت چرت زدن.

پی نوشت :

(1) : درباره فرق بین هم و غم دو نظر وجود دارد که بدین شرح است :

نظر اول : هم، اندوهی است که بدون دلیل در انسان بوجود می آید ولی غم آن اندوهی است که معلول علتی است و بوسیله یک دلیل در انسان بوجود می آید.

نظر دوم : غم نوعی ناراحتی است که نمی توان آن را از بین برد و بر آن غالب شد، بخلاف هم که انسان می توان غالب بر او شود و آن را از بین ببرد.

  • محمد جواد درویش زاده
۱۷
مرداد

هو الحق و له الحمد


در کتاب لمعه چهار وظیفه برای قاضی ذکر شده است، یکی از آن وظایف حکم کردن قاضی می باشد و آن در صورت است که سه شرط با هم جمع شده باشند :

اول : مدعی، ادعای خود را بیان کرده باشد.

دوم : حکم نزد قاضی واضح شده باشد.

سوم : ذی نفع از قاضی درخواست حکم کند.

پس از اجتماع این سه امر قاضی باید با صیغه های خاصی حکم کند‌. در بین فقهاء 5 صیغه پذیرفته شده است و دو صیغه هم کاملا رد شده و غیر مکفی شمرده شده است و همچنین در سه مورد هم اخنلاف وجود دارد، و آن ها از این قرار است :

صیغ مورد پذیرش فقها در حکم دادن قاضی :

1- حَکَمتُ

2- قَضَیتُ

3- مضیتُ

4- الزمتُ

5- اَنفَذتُ

صیغ مردود نزد فقها در حکم دادن قاضی :

1- ثَبَتَ عندی (ادعای تو نزد من (قاضی) ثابت شد.)

2- اَنَّ دَعواک ثابته (ادعای تو ثابت شد)

موارد مورد اختلاف بین فقها در حکم دادن قاضی :

1- قاضی به ذی نفع امر کند تا عین مالش را بگیرد.

2- قاضی حق را به صاحبش بدهد.

3- قاضی به ذی نفع امر کند تا در مالش تصرف نماید.

* مرحوم علامه این موارد اخیر را پذیرفته است لکن مرحوم شهید اول سخنی در این باره نگفته اند.

  • محمد جواد درویش زاده